فضیلت صلوات در ماه مبارک رمضان

و من اکثر فیه من الصلوه على ثقل الله میزانه یوم تخفف فیه الموازین (1)

هر کس در این ماه بر من زیاد صلوات بفرستد ترازوى اعمالش ‍ سنگین خواهد شد، روزى که ترازوى اعمال بسیارى از مردم سبک مى شود.

در رابطه با صلوات بر پیامبر و اهل بیتشان تاکیدات فراوانی وارد شده است. معناى صلوات دادن بر رسول خدا آن است که خدایا رحمتت را بر پیامبر و آل پیامبر نازل فرما. وقتى این رحمت بر حضرت نازل شد به دیگران هم مى رسد چون او مجراى فیض ‍ است.

در قیامت اعمال انسان را با یک واحد مخصوصى مى سنجند، نه با اجرام مادى و امثال آن در دنیا انسان اگر خواسته باشد متاع مادى را بسنجد آن را با یک ترازوى خاصّ مادّى توزین مى کند مثلاً درجه حرارت را با میزان مخصوص آن، شیى کیلویى را با کیلو، در مسائل ادبى اگر خواستند شعرى را بسنجند با یک وزن خاصى مى سنجند.

حال این سوال مطرح که اعمال ما را که در قیامت با چه واحدى مى سنجند؟ آیا اعمال ما را با سنگ و متر و عدد و رقم مى سنجند؟ که چقدر عبادت کردیم یا واحد وزن در قیامت چیز دیگرى است ؟ قرآن مى فرماید: والوزن یومئذ الحق(اعراف آیه8)، یعنى در قیامت اعمال را با حق مى سنجند که مشخص شود چه عملى حق داشت و چه عملى از حق بى بهره بود؛ لذا در قرآن کریم وقتى سخن از توزین اعمال مطرح است مى فرماید: آنان که اعمالشان سنگین است . اهل سعادتند و آنان که اعمالشان سبک است ، از سعادت محروم اند. یعنى این واحد را که حق است عده اى دارند و عده اى ندارند.

در بیانات امیرالمؤمنین(علیه السلام)آمده است، چه این که در بیان رسول الله(صلى الله علیه وآله)هم رسیده است که حضرتش فرمود:

«زِنُوا قَبْلَ أنْ تُوزَنوا» (2)

دعاى هنگام رویت هلال رمضان

دعاى هنگام رویت هلال رمضان

 

دعاى پیامبر(ص) هنگام رویت هلال رمضان

 

صدوق علیه الرحمه در کتاب من لا یحضره الفقیه آورده

 

«و کان رسول الله صلى الله علیه و آله اذا اهل هلال شهر رمضان استقبل  القبلة و رفع یدیه و قال: «اللهم اهله علینا بالامن و الایمان،و السلامة و الاسلام، و العافیة المجللة و الرزق الواسع، و دفع الاسقام، اللهم ارزقنا صیامه و قیامه و تلاوة القرآن فیه، و سلمه لنا، و تسلمه منا و سلمنا فیه‏» (1)

 

رسول الله(صلى الله علیه و آل) هنگامى که رویت هلال رمضان مى‏فرمود، رو به قبله مى‏نمود و دستهاى مبارکش را بلند مى‏کرد.و مى‏گفت: پروردگارا این ماه را بر ما نو گردان به امن و امان، و سلامتى و اسلام، و تندرستى شایان تشکر، و روزى فراخ، و بر طرف ساختن دردها و ناملایمات، بار پروردگارا روزى کن ما را روزه و قیام براى عبادت، و تلاوت قرآن در این ماه، و او را براى ما سالم و تمام گردان، و او را از ما سالم بدار، و ما را در این ماه سالم و تندرست فرما.

 

 

دعاى امام على(علیه السلام) هنگام رؤیت هلال رمضان

 

امیر المؤمنین (علیه السلام) مى‏فرماید: آنگاه که دیدى هلال (ماه رمضان) را فلا تبرح، خشم نگیر و عصبانى نشو، و

 

«قل اللهم انى اسالک خیر هذا الشهر، و فتحه و نوره، و نصره،و برکته، و طهوره، و رزقه، و اسئلک خیر ما فیه و خیر ما بعده، و اعوذ بک من شر ما فیه و ما بعده، اللهم ادخله علینا بالامن و الایمان، و السلامة و الاسلام، و البرکة و التقوى، و التوفیق لما تحب و ترضى‏» (2)

 

و بگو بار پروردگارا خیر و خوبى در این ماه را از تو مى ‏خواهم و همچنین فتح و پیروزى (بر شیطان) و نورانیت، و یارى (بر روزه‏دارى) و برکت و طهارت، و روزى این ماه را از تو مى ‏طلبم، و از تو خیر آنچه در این ماه هست و بعد از ماه مسئلت مى ‏نمایم، و به تو پناه مى ‏آورم از شر و بدى آنچه در این ماه مى ‏باشد، و آنچه بعد از آن است، بار پروردگارا این ماه را با امن و امان و ایمان به تو و سلامت نفس و نعمت اسلام، و برکت و تقوى و توفیق یافتن به آنچه تو دوست مى ‏دارى و راضى م ى‏گردى بر ما وارد گردان (که همه اوصاف شایسته را در این ماه داشته باشیم).

آمادگى براى ماه مبارک رمضان

 

اسباب آمادگى براى میهمانى خدا

توبه، پیش از فرا رسیدن ماه رمضان 
 عیون أخبار الرضا علیه‏السلام عن عبدالسلام بن صالح الهرویّ: دَخَلتُ عَلى أبِی الحَسَنِ عَلِیِ بنِ موسَى الرِّضا علیه‏السلام فی آخِرِ جُمُعَةٍ مِن شَعبانَ، فَقالَ لی: «یا أبَا الصَّلتِ، إنَّ شَعبانَ قَد مَضى أکثَرُهُ، و هذا آخِرُ جُمُعَةٍ مِنهُ، فَتَدارَک فیما بَقِیَ مِنهُ تَقصیرَکَ فیما مَضى مِنهُ، و عَلَیکَ بِالإِقبالِ عَلى ما یَعنیکَ و تَرکِ ما لا یَعنیکَ، و أکثِر مِنَ الدُّعاءِ وَالاِستِغفارِ و تِلاوَةِ القُرآنِ، و تُب إلَى الله‏ِ مِن ذُنوبِکَ ... . (1) 

عیون أخبار الرضا علیه‏السلام به نقل از عبد السلام بن صالح هروى ـ نقل می‌کند در آخرین جمعه ماه شعبان، خدمت امام رضا علیه‏السلام رسیدم. به من فرمود:   

«اى ابوصَلْت! بیشترِ شعبان گذشته است و این، آخرین جمعه از آن است. پس در آنچه از آن مانده، کوتاهى‏هایت را در آنچه گذشته است، جبران کن. به کارى روى آور که برایت مفید باشد و آنچه را بیهوده است و به تو مربوط نیست، وا گذار .   

زیاد دعا و استغفار و تلاوت قرآن داشته باش و از گناهانت به درگاه خدا توبه کن، تا در حالى ماه خدا سوى تو آید که براى خدا خالص شده باشى . هیچ امانتى را بر عهده خویش باقى نگذار، مگر آن که ادا کرده باشى، و هیچ کینه‏اى را در دلت نسبت به مؤمنى نگاه مدار، مگر آن که از دل به در آورده باشى، و هیچ گناهى را که مرتکب مى‏شدى، رها مکن، مگر این که از آن، دست برداشته باشى .   

از خدا پروا کن و در نهان و آشکار کارت، بر او توکّل کن؛ «و هر کس بر خدا توکّل کند، او برایش بس است . خداوند، فرمان خویش را پیش خواهد برد. به یقین، خداوند براى هر چیزى اندازه‏اى قرار داده است.»   

و در باقى‏مانده این ماه، زیاد بگو:
"خدایا! اگر ما را در آنچه از شعبان گذشته است، نیامرزیده‏اى، پس ما را در باقیمانده آن ببخشاى!"   
همانا خداوند متعال، در این ماه به احترام ماه رمضان، بسیارى را [از آتش] آزاد مى‏کند.»    
 

روزه چیست ؟

 

برای روزه ابعاد گوناگونی وجود دارد و آثار فراوانی از نظر مادی (جسمانی و بدنی) و معنوی (روحی و روانی) در وجود انسان می گذارد. تقویت نیروی اراده به واسطه سرکوب کردن نفس طغیانگر ، تقویت روحیه نوع دوستی به واسطه یاد کردن درد دردمندان ، لطافت روح و نورانیت و صفای روح ، در نتیجه اصلاح و تربیت نفس ، تقویت جنبه شکیبایی روح از جمله این ابعاد است. مقاله حاضر نگاهی است مختصر به ابعاد مختلف روزه و روزه داری.